Siegfried Samuel Marcus urodził się w 1831 roku w Malchin. Wczesne lata życia najbardziej utytułowanego wynalazcy swojej epoki nie są znane. Wiadomo, że odbył staż jako mechanik i po kilku przeprowadzkach na stałe osiadł w Wiedniu. Kilka lat później, w 1856 roku, otworzył własną pracownię. Trudno określić jej specjalizację, ponieważ zajmowała się szeroko pojętą aparaturą. Siegfried Marcus zgłosił około 130 patentów, w przygniatającej większości w innych dziedzinach niż motoryzacja. W 1867 roku Marcusa uhonorował sam cesarz Franciszek Józef I. Na Wystawie Paryskiej wręczył wynalazcy srebrny medal.
Prototypy i patenty
Ówczesne samochody Marcusa miały ograniczone znaczenie dla gospodarki i rozwoju technicznego. Prototypy, spośród których pierwszy był de facto wózkiem ręcznym z silnikiem, nie trafiły do eksploatacji. Nie poddano ich również testom charakterystycznym dla aut z przełomu XIX i XX wieku. Zmotoryzowanie wózka w 1870 roku opierało się na pomyśle Lenoira, równie utytułowanego francuskiego pioniera napędów spalinowych. Étienne Lenoir opatentował swój pomysł już w 1860 roku, a jego spalinowy, dwusuwowy silnik pozwolił pokonać liczącą około 10 kilometrów trasę z Paryża do Joinville-le-Pont.
Siegfried Marcus oceniał prowadzane przez siebie prace jako ulepszenia. Skupił się między innymi na zapalniku iskrowym. Tego typu rozwiązania sygnowane jego nazwiskiem kupowała Armia Pruska, a zapalniki elektryczne stosowano podczas konfliktu francusko-niemieckiego.
Dokonania Lenoira i Marcusa wykorzystał Nikolaus August Otto. Wkład nieprzeciętnych umysłów i rąk Lenoira oraz Otto w postęp motoryzacji zasługuje na osobne artykuły.
Oryginał i replika
Potencjał drugiego z pojazdów nie budził już takich wątpliwości w odniesieniu do jego daty powstania. Za produkcję odpowiadało przedsiębiorstwo "Märky, Bromovsky & Schulz" (BMS). Jednocylindrowy 1,5-litrowy silnik czterosuwowy miał moc 0,75 KM i umożliwiał podróżowanie z prędkością 5-8 km/h. Egzemplarz znajdujący się w Muzeum Techniki w Wiedniu faktycznie działa. Dowodzą tego systematyczne próby na wiernej replice wykonanej przez kontynuatora BMS, czeską firmę ADAST. Dzięki temu, bez obaw o historyczną wartość oryginalnego pojazdu, kilkakrotnie w roku można demonstrować osiągnięcie Marcusa. A te były znacznie szersze w odniesieniu do samych silników, niż pojazdów.
Niemiecki konstruktor stworzył 10 napędów spalinowych, wykorzystując je także jako stacjonarne urządzenia. Niestety, idee Marcusa nie doczekały się produkcyjnego wdrożenia. Stało się tak za sprawą sprzedaży patentów dotyczących zapłonu oraz gaźnika do Holandii i zaprzestania dalszych prac nad nimi. Liderami na rynku zostali Carl Benz, Robert Bosch, Gottlieb Daimler i Wilhelm Maybach. A to prawdopodobnie Siegfried Marcus pierwszy opracował skrzynię ze wstecznym biegiem. Jak widać, pierwszeństwo nie zawsze oznacza adekwatną rozpoznawalność.
W annałach i poza nimi
Po śmierci Siegfrieda Marcusa pamiętano o nim do czasu zmiany władzy. Dyktatura nazistowska chciała wymazać go z historii, przemianowując ulice i usuwając nawet poświęcony mu pomnik. Zamieszanie dotyczyło nie tylko żydowskich korzeni, ale i samej roli prekursora motoryzacji. Obecnie badacze są zgodni co do dwóch przytoczonych dat powstania samochodów. Po konstrukcji z 1870 roku kolejny pojazd przypadł na przełom lat 1888/1889.
Foto: Muzeum Techniki w Wiedniu
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz